Tek tek gittiler, hala daha gidiyorlar. Genç cumhuriyetin örnek kadınları. dört gün önce Müzeyyen Senar'ı da kaybettik. Bu kadınlar dobra, çektikleri acılardan yılmayan, dimdik durabilen, bulundukları alanda ışıldayan kadınlar. İşte bu kadınlardan biri de TÜRKAN SAYLAN'dı.
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği kurucusu, anne, doktor, akademisyen, eğitimci ve yazar TÜRKAN SAYLAN yaşam hikayesi ve Türkiye'nin çağdaşlaşması, özellikle kadınların da eşit şartlarda okuyabilmesi için gösterdiği çabalarla ödüllendirilmesi gereken bir düşünürken, hayatının son dönemlerini maalesef sıkıntılı geçirdi.
İki hafta önce kütüphane ziyaretimde aldığım kitaplardan biri de kendi kaleminden çocukluğunu ve gençliğini anlattığı AT KIZ'dı. "Anı" tarzda kaleme aldığı kitapta bu değerli insan, cumhuriyetin ilk yıllarını, Türkiye'nin ikinci dünya savaşı döneminde yaşadığı zorlukları, o dönemdeki İstanbul'un toplumsal yaşamını sade bir dille aktarmış.
Türkan Saylan'ın babası Fasih Saylan çocuk yaşta Balkan savaşında gazi olmuş, ardından Almanya'ya tedaviye gönderilmiş, eğitimini orada tamamlamış, mühendis olmuş ve ülkesine dönmüş. İsviçre'li eşini Türkiye'ye getirmiş, eşi müslüman olmuş ve adını değiştirmiş, Kuran-ı ingilizcesinden okumuş, Türk örf ve adetlerine bağlı bir kadın olmuş. Bu çiftin beş çocukları dünyaya gelmiş. En büyükleri Türkan. Babası onu duruşu nedeniyle AT KIZIM diye severmiş. kitap boyunca babasının onu hep ayrı bir yere koyduğunu okuyoruz. Evde bir de babaanne var. Klasik Türk ailesi evi. Babaanne diğer oğlunu Balkan savaşında kaybedince tek Fasih kalıyor. Onun üstüne titriyor. Gelin de gelince evde zaman zaman iki kadının rekabeti hissediliyor. Türkan'ın annesi katı Alman disiplinine sahip bir kadın. Çocuklarını da bu titizlikte yetiştiriyor.
Kitapta çok şenlikli çocukluk dönemine şahitlik ediyoruz. O dönemin çocuklarının eğlenceleri, eğitimleri, mahalleli ilişkileri net hatıralar şeklinde aktarılmış. Gıpta ettim. Bazen ben dün ne yediğimi bile unutabilirken ilkokul arkadaşlarını bile sınıf numaralarıyla hatırlaması kıskandırdı beni.
AT KIZ da dikkatimi çeken bölümlerden biri de din öğretmenleriyle ilgili bölümdü. İki erkek kardeşi Galatasaray'a gidip okumayı sökünce babaları okulun Türkçe öğretmeni Hafız Ahmet Bey'i özel din dersi öğretmeni olarak eve alıyor. Bir yıl boyunca her hafta sonu beş kardeşe din dersi veriyor. Çocuklara din tarihini, namazı, abdesti ve sureleri öğreten Hafız Ahmet Bey onların için bir öğretmenden öte bir dost bir amca oluyor. "Çocuklar anlamını bilmediğiniz bir şeyi sakın ezberlemeyin" diyor. Sureleri ezberletirken, önce hepsinin anlamını hatta hikayesini anlatıyor. "Çalışmak ibadettir." diyor. Çocuklara Allah korkusunu değil, sevgilisini aşılayıp Hz.Muhammed ile ilgili güzel öyküler anlatıyor. Türkan kitabında diyor ki "...onun öğrettiği sureleri hiç unutmadım. "
Bunun gibi birçok ilginç anının yer aldığı kitap, özellikle kendi kaleminden yazıldığı için benim için değerliydi. Bugünün karmaşa ortamında, Cumhuriyetin ilk yıllarını anlatan bu tarz kitapların daha çok okunması gerektiğini düşünüyorum.
Sevgilerimle,
KİTABIN ADI AT KIZ
KİTABIN YAZARI TÜRKAN SAYLAN
YAYINEVİ CUMHURİYET YAYINLARI
SAYFA SAYISI 178
BASKI YILI 2008
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder